SÓNG SIÊU ÂM TRONG ĐIỀU TRỊ VẬT LÝ TRỊ LIỆU
SIÊU ÂM TRỊ LIỆU(phonophoresis) được hiểu là một tác nhân vật lý được ứng dụng trong vật lý trị liệụ.
Sóng âm là sóng có phương truyền dọc, gồm những phân tử chuyển động tới lui. Sóng âm được sử dụng trong y khoa có tần số 500000- 3 triệu chu kỳ /giây.
Tần số 1.000.000 Hz thường được sử dụng. Các sóng này tai người không thể nghe thấy được.
Làm thế nào để tạo ra sóng siêu âm?
Thông thường người ta sẽ sử dụng một dòng điện xoay chiều cao tần lên tinh thể trong đầu phát của máy siêu âm.
Dưới tác động của dòng điện xoay chiều, các tinh thể giãn nở tương ứng. tần số giao động của dòng điện sẽ bằng tần số giao động của các tinh thể, song âm sẽ giao động quanh đầu áp.
Xem thêm: Điều trị vật lý trị liệu bằng phương pháp nhiệt trị liệu
Các tác dụng trong siêu âm trị liệu:
* Tác dụng nhiệt
Khi song âm được hấp thu, nhiệt được phát sinh giúp giãn cơ, giãn mạch, tăng tuần hoàn, tăng oxy, chất dinh dưỡng và thúc đẩy quá trình viêm sớm kết thúc.
* Tác dụng cơ học
Sóng âm có tác dụng cơ học trên mô như gia tăng tính thấm của màng, gia tăng sự hấp thụ, kích hoạt sự trao đổi chất, làm mềm chất kết dính.
Ứng dụng sóng siêu âm trong điều trị:
Sóng siêu âm dùng để điều trị các trường hợp:
-Viêm bao khớp, viêm gân, viêm dính cột sống
-Tổn tương khớp, phần mềm, xương sau chấn thương
Xem thêm: Sáp Paraffin trong điều trị vật lý trị liệu
-Bệnh lý về thần kinh ngoại biên
-Bệnh lý về tuần hoàn ngoại biên
-Viêm khớp dạng thấp, thoái hóa viêm khớp, viêm bao hoạt dịch, viêm cơ
-Giảm đau, giảm co thắt cơ
Chống chỉ định và lưu ý khi tiến hành siêu âm trị liệu:
Siêu âm trị liệu không được dùng tại các bộ phận như mắt, não, tủy, tim, cơ quan sinh dục, Tử cung đang có thai, vùng đang nhiễm trùng, vùng mô tân sinh, nghi bướu.
Đồng thời cần cẩn trọng trong điều trị các bệnh liên quan đến gãy xương, đầu sụn tăng trưởng, vùng vú giả, hoặc viêm cấp.
Siêu âm ít gây ra tác dụng phụ, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra bỏng nếu dùng không đúng cách.
Các thông số điều trị của siêu âm trị liệu
Tần số: Tần số được lựa chọn tùy theo độ sâu của các mô cần điều trị. Đối với các mô sâu 5cm, người bệnh có thể dùng tần số 1MHz, 1-2cm dùng tần số 3MHz.
Chu kỳ xung: chu kỳ xung được tùy chọn theo các mục tiêu của siêu âm trị liệu, có thể dùng chu kỳ xung 100% hoặc 20% đều phụ thuộc vào mục đích điều trị.
Cường độ: Cũng giống chu kỳ xung, cường độ được điều chỉnh theo các mục tiêu điều trị để người bệnh cảm thấy thoải mái nhất và đem đến tác dụng điều trị tốt nhất.
Thời gian điều trị: thông thường là 5-10 phút tùy theo mục tiêu điều trị. Nếu siêu âm điều trị để kích thích sự lành xương thì thời gian điều trị có thể dài hơn với cường độ thấp hơn.
Số lần điều trị: tùy thuộc theo các mục tiêu điều trị và hướng dẫn của bác sĩ.
Xem thêm: Vật lý trị liệu bằng phương pháp điện xung
Liều lượng điều trị:
Siêu âm điều trị ở chế độ liên tục:
– Cường độ thấp: 0,1 – 0,5 Watt/cm2.
– Cường độ trung bình: 0,5 – 1 Watt/cm2.
– Cường độ cao: 1 – 1,5Watt/cm2.
Siêu âm trị liệu chế độ xung:
– Cường độ thấp: 0,1 – 0,5 Watt/cm2.
– Cường độ trung bình: 0,5 – 1,2 Watt/cm2.
– Cường độ cao: 1,2 – 3 Watt/cm2.
– Thời gian điều trị ngắn: 3 – 5 phút.
– Thời gian điều trị trung bình: 5 – 10 phút.
– Thời gian điều trị dài: 10 – 15 phút.
– Ngày điều trị: 1 – 2 lần.
– Tổng liều điều trị 7-10 ngày.