Sử dụng sóng ngắn trong vật lý trị liệu

30/05/2018

Sóng ngắn trị liệu ( shortwave therapy) là một phương pháp điều trị trong vật lý trị liệu trong đó sử dụng các bức xạ điện từ có bước sóng tính bằng mét, (gọi là song ngắn, còn gọi là song radio, hay điện trường cao tần), sóng ngắn dùng trong điều trị thông thường có bước sóng từ 11 m (tương đương tần số 27,12 MHz) đến 22 m (tần số 13,56 MHz).

Đây là bước sóng đã được quy ước cho các thiết bị sóng ngắn trị liệu để tránh hiện tượng giao thoa hoặc nhiễu lẫn nhau với sóng radio, TV, thông tin. Hiện nay, phần lớn các máy sóng ngắn trị liệu sử dụng bước sóng 11,2 m.

Người ta tạo ra sóng ngắn bằng cách cho dòng điện siêu cao tần chạy trong các điện cực kim loại (điện cực dạng tụ điện hoặc điện cực cảm ứng), các điện cực này sẽ phát ra các bức xạ điện từ có tần số đúng bằng tần số của dòng điện trong mạch.

Xem thêm: Điều trị vật lý trị liệu tại phòng khám Hoa Nam

TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ:

Sóng ngắn có tác dụng làm tăng nhiệt độ trong tổ chức (còn gọi là nội nhiệt) và gây hiệu ứng sinh học, do đó có các tác dụng điều trị sau:

Tác dụng giảm đau

Nhiệt sóng ngắn còn ức chế các sợi dẫn truyền cảm giác đau. Trên hạch giao cảm, nhiệt khối tác dụng lên các hạch giao cảm cổ và thắt lưng làm dịu và giảm căng thẳng của hệ thần kinh thực vật, do đó có tác dụng giảm đau ở nội tạng.

Tác dụng giảm đau còn do tăng tuần hoàn cục bộ làm tăng thải trừ các sản phẩm chuyển hóa, tái hấp thu các dịch tiết bị tích tụ, ngoài ra tăng nhiệt còn làm giãn và giảm trương lực cơ.

Xem thêm: Điều trị vật lý trị liệu điều trị viêm gân gót chân

Tác dụng chống viêm

Sóng ngắn làm tăng bạch cầu đến tổ chức viêm, tăng khả năng di chuyển và thực bào của thực bào do đó có tác dụng chống viêm rất tốt.

Tác dụng đối với mạch máu

Với liều điều trị nhiệt khối gây giãn mạch, giảm ứ đọng, tăng cường lưu lượng máu lưu thông. Ngược lại với liều mạnh và thời gian kéo dài lại có tác dụng co mạch thậm chí đe dọa tắc mạch.

Tác dụng lên hệ thần kinh vận động

Khi điều trị băng sóng ngắn kết hợp với vận động liệu pháp sẽ làm tăng nhanh sự dẫn truyền thần kinh vận động, điều này đáp ứng tốt cho công việc phục hồi chức năng.

Xem thêm: Vật lý trị liệu phục hồi chức năng tại nhà sau mổ phẩu thuật

CHỈ ĐỊNH ĐIỀU TRỊ:

Chống viêm, giảm đau: viêm quanh khớp vai, viêm bao hoạt dịch, viêm khớp, viêm cơ, viêm màng xương, viêm tai mũi họng, viêm đau cơ quan nội tạng, đau lưng, đau thần kinh ngoại vi, co cứng cơ...
Chống sưng nề và máu tụ sau chấn thương, vết thương nhiễm khuẩn, phù nề và đau sau chấn phẫu thuật, kích thích quá trình lành vết thương.
Một số rối loạn tuần hoàn cục bộ: như co mạch ngoại vi, phù nề, thiếu máu cục bộ

CHỐNG CHỈ ĐỊNH :

Chảy máu: Thấu nhiệt sóng ngắn gây giãn mạch máu → gây vết thương chảy máu. Không được đặt sóng ngắn lên vùng bụng hoặc vùng chậu của phụ nữ đang có kinh, loét dạ dày, ruột xuất huyết.
Thuyên tắc tĩnh mạch và bạch huyết.
Bệnh động mạch: Không đặt sóng ngắn trực tiếp trên đoạn viêm tắc động mạch.
Thai kỳ: không đặt SN trên bụng hoặc vùng chậu của người mang thai.
Vùng da mất cảm giác.
Bướu → sóng ngắn có thể gây phát triển bướu.
Vùng mới chiếu tia X.
Tùy từng bệnh nhân: trẻ nhỏ,thiểu năng tâm thần, động kinh.
Bệnh nhân đang choáng váng: là tình trạng thiếu máu não khi bệnh nhân bị tụt huyết áp → do bệnh nhân điều trị sóng ngắn trong thời gian dài, lượng nhiệt lớn.
Bệnh nhân đang có cảm giác ớn lạnh: khi điều trị nhiệt dẫn đến thân nhiệt tăng nhẹ sau điều trị. Bệnh nhân đột ngột ra ngoài có thể bị ớn lạnh.
Tổn hại thiết bị: sóng ngắn gây hư máy tạo nhịp tim.